Cách hàn điện như thế nào là đảm bảo an toàn và là đúng kĩ thuật nhất 100% chắc nhiều người vẫn còn chưa biết. Bài viết dưới đây sẽ hướng đến bạn đọc dẫn chi tiết cách hàn dây điện, cách hàn kiểu hồ quang điện, cách hàn que điện, cách hàn điện tử, cách hàn điện sao cho không bị đau mắt, điện giật, cách hàn điện không bị dính….
Cách hàn điện đúng kỹ thuật đơn giản dễ thực hiện nhất hiện nay
Để hàn điện được thuần thục, người thợ hàn cần phải thực hành rèn luyện rất nhiều. Sự chuẩn xác sẽ đa phần dựa vào kinh nghiệm thực tế khác mà có. Các hướng dẫn cách hàn điện thì đa phần chỉ là lý thuyết. Dưới đây sẽ là những kỹ thuật hàn cơ bản.
Chú ý rằng bạn nên đưa mối hàn về vị trí thế nằm ngang. Ví dụ như khi muốn hàn ở góc chữ L, ta nên đưa vật hàn ngửa lên trên (nếu có thể) để nó tạo thành góc chữ ‘V’ thì sẽ thuận tiện hơn trong quá trình hàn.
Tăng thêm tính tiếp xúc của vật hàn bằng cách trước khi hàn nên vệ sinh vị trí hàn, giúp chùi sạch lớp sơn, bụi hoặc rỉ sét bám trên các bề mặt bên ngoài. Nếu gặp sắt tráng kẽm (gavanized) cũng nên mài sạch lớp kẽm ở vị trí cần hàn. Nếu như hàn nhiều đường, phải gõ, chải cho tróc hết lớp xỉ ngay trước khi tiến hành hàn đường tiếp theo.
Nguyên tắc lựa chọn được que hàn
Theo như nguyên tắc hướng dẫn cách hàn điện thì việc lựa chọn các que hàn ngoài phụ thuộc vào chiều dày vật hàn còn phải chú ý lựa chọn loại que phù hợp với từng loại máy hàn khác nhau. Ví dụ :
- Đường kính của que hàn là 1.6mm – 3.2mm: Chọn cho máy hàn HK 200A, HK200E, HK200Z (có thể kéo được cả que hàn 4.0mm)
- Đường kính que hàn là 3.2mm – 4.0mm: Nên chọn máy hàn HK 250T, HK250TP
- Đường kính que hàn là 4.0mm – 5.0mm: Ta sẽ chọn máy hàn HK315, HK315i, HK400i (có thể hàn được cho que 6mm)
- Thiết lập được cường độ dòng điện phù hợp
Việc thiết lập được cường độ dòng điện phụ thuộc vào nhiều yếu tố dưới đây:
- Đường kính của lõi que hàn và bề dày thuốc bọc que hàn
- Các tính chất riêng của que hàn
- Vật liệu hàn
- Tư thế hàn
- Loại mối nối
- Bề dày vật hàn.
Để cho ra được dòng hàn đảm bảo cần xem lại toàn bộ những vị trí tiếp xúc từ phần máy ra tới vật hàn, dây mass, que hàn … sao cho có tất cả phải tiếp xúc tốt và đảm bảo phù hợp cho dòng điện lớn chạy qua. Vệ sinh vị trí đầu kẹp các mass trên vật hàn để có thể tiếp xúc tốt, dẫn điện khá hiệu quả. Bắt kẹp mass phải gần với vị trí cần hàn.
Thông thường thì khoảng cách từ đầu que hàn đến vật hàn sẽ bằng đường kính đũa đã hàn và góc độ nghiêng giữa đũa hàn và mặt phẳng hàn là khoảng 70 độ.
Kỹ thuật hàn điện tử chi tiết
Cách hàn điện tử sao cho đúng kỹ thuật 100% sẽ được giới thiệu ngay đến các bạn chưa biết. Dưới đây bài viết sẽ hướng dẫn các bạn cách hàn điện tử hay các bảng điện tử bằng mỏ hàn nhiệt và thiếc hàn.
Mỏ hàn nhiệt
Để hàn được một mối hàn đẹp hoàn hảo thì bạn phải có một mỏ hàn chất lượng. Hiện nay ở trên thị trường đang bán rất nhiều những loại mỏ hàn riêng khác nhau, với nhiều loại công suất riêng ( W ) khác nhau. Vì vậy bài viết khuyên bạn nên mua mỏ hàn với công suất là khoảng 40W để thực hiện hàn ưu việt và tốt nhất. Đối với các mỏ hàn 40W có những đặc điểm như sau:
- Công suất 40W thì sẽ đảm bảo cung cấp một lượng nhiệt vừa đủ để đảm bảo không dễ làm hỏng linh kiện khi thực hiện hàn và không bị cháy mối hàn.
- Giúp cho cả quá trình oxy hóa bề mặt được đảm bảo đến mức tối đa.
- Nếu dùng cao hơn khoảng 40W thì sẽ rất dễ làm cháy nhựa thông và mất đi tính thẩm mỹ của mối hàn.
Ví dụ: Nhiệt độ cho các linh kiện dán hoặc IC để nhiệt độ 240 – 260 độ, linh kiện rời rạc thường để nhiệt độ 260 độ, với header – connector để cho các nhiệt độ 280 độ. Tùy theo loại thiếc và diện tích của bề mặt hàn mà tăng giảm nhiệt độ vừa phải đảm bảo cho linh kiện và board mạch không bị hỏng cũng như không hề gây khó khăn cho người hàn.
Nhựa thông
Nhựa thông được dùng trong kỹ thuật hàn thường được để ở dạng rắn, nhưng mà khi hàn, người ta chấm mỏ hàn vào cục nhựa thông, rồi sau đó lấy một phần nhựa thông nóng chảy, tiếp sau đó sẽ bao phủ lên bền mặt mối hàn để chống oxy hóa, như vậy thì các mối hàn được bền lâu hơn.
Ngoài ra, nhựa thông thì cũng có khẳ năng ở dạng lỏng khi được pha vào các loại xăng hoặc dầu lửa…để phủ trực tiếp lên bề mặt các loại mối hàn, mà các tác dụng vẫn được đảm bảo.
Thiếc hàn
Định nghĩa của rhiếc hàn có nghĩa là hợp kim có điểm nóng chảy khá thấp, khoảng từ mức 90 đến 450 °C (200 tới 840 °F), được sử dụng trong công việc liên kết bề mặt các kim loại khác nhau. Chúng cũng được ứng dụng trong kỹ thuật điện, điện tử. Thông thường, nhiệt độ nóng chảy riêng của thiếc hàn trong khoảng từ nhiệt độ 180 đến 190 °C. Thiếc hàn có thể chứa chì hay là các chất trợ chảy nhưng trong phần lớn các khía cạnh trường hợp hiện nay thì thiếc hàn không chứa chì.
Trên các thị trường hàn linh kiện mà mua loại thiếc tốt lên đến khoảng 96,5% là thiếc thì loại này rất tốt nhưng giá thành lại cao. Nếu như muốn sử dụng trong gia đình thì nên mua loại thiếc hàn này.
Có loại thiếc hàn sẽ chỉ có 60% hay 62% thì loại này hàn cũng ổn phù hợp với những mối hàn cho linh kiện không quan trọng hay không cần có tính thẩm mỹ cao.
Lựa chọn các thiếc hàn cũng rất quan trọng đến mối hàn của các bạn. Bên trên đã là những gợi ý tôi đưa ra các bạn hãy chọn thiếc hàn sao cho thật phù hợp cho mình.
Đầu mũi hàn thiếc
Trước khi hàn thì bạn cần kiểm tra đầu mũi hàn thiếc xem có bị oxi hóa rỉ thép hay không. Nếu như bị oxy hóa rỉ thép thì cần phải thay ngay nếu như cố tình sử dụng thì khi hàn sẽ không đảm bảo mối hàn cũng sẽ có khi cháy mỗi hàn.
Vì vậy bạn sẽ cần phải mua những đầu mối hàn chất lượng được kiểm tra chặt chẽ và có nhãn mác và bảo hành đầy đủ. Tránh mua phải những đầu mối hàn bị kém chất lượng đặc biệt khi hàn sẽ gây mất sự an toàn, dẫn đến hậu quả không tốt.
Khi hàn xong thì hãy tráng một lớp thiếc lên đầu mũi hàn để mũi không bị oxi hóa khi để lâu và sử dụng an toàn cho lần hàn kế tiếp.
Máy hàn
Máy hàn có nghĩa là một trạm hàn tổng đây cũng là nơi quan trọng để tạo ra được một mối hàn thiếc ưng ý nhất. Máy hàn có những tác dụng điều chỉnh dòng điện cho nhiệt độ phù hợp nhất để hàn thiếc.
Bình khí hàn
Bình khí hàn thì bạn cũng có thể dùng hoặc cũng không cần các bình khí cũng được nhưng ưu điểm khi dùng bình khí là:
- Tạo ra các mối hàn có chất lượng cao đối với hầu hết kim loại và các hợp kim.
- Không cần làm sạch các mối hàn sau khi hàn.
- Không có kim loại bị bắn tóe.
- Có thể hàn ở cả mọi vị trí trong không gian.
- Trong khi hàn thì có thể quan sát vũng hàn và hồ quang hàn.
- Nhiệt tập trung cho phép nhanh chóng tăng tốc độ hàn, giảm biến dạng của liên kết hàn.
Thao tác hàn thiếc
- Tay bên phải của bạn cầm mỏ hàn
- Tay bên trái sẽ cầm thiếc hàn
- Chấm đầu mỏ hàn vào phần nhựa thông
- Rồi đưa mỏ hàn và phần chì hàn vào điểm mình cần hàn dữ trong khoảng 3s rồi nhấc lên.
Lưu ý: Khi đã hàn xong linh kiện bạn hãy lấy cồn để chùi sạch nhựa thông loe ra trên linh kiện. Vì nhựa thông đã được người ta pha vào axit nhẹ vào nếu không chùi sạch thì sẽ dẫn đến oxi hóa linh kiện hỏng linh kiện.
Cách hàn hồ quang điện
Để hàn được hồ quang điện một cách chuẩn và đạt chất lượng cao không phải là dễ dàng. Để có thể hàn hồ quang điện bản phải chuẩn bị những gì?
Dụng cụ:
- Máy hàn ( nguồn hàn )
- Kẹp mát
- Kìm hàn
- Phôi hàn
- Que hàn
Đồ bảo hộ:
- Mặt nạ hàn hay là kính hàn
- Bao tay chống các nhiệt độ cao
- Mặc quần áo báo hộ
- Đi giày
Cách kết nối các thiết bị hàn như sau:
- Kẹp mát sẽ được đấu vào cực âm của máy hàn, kìm hàn sẽ đấu vào cực dương của các máy hàn. Đây gọi là đấu theo phương pháp thuận khi thực hiện hàn sẽ tăng bề rộng của mối hàn.
- Kẹp mát thì sẽ đấu vào cực dương của máy hàn, kìm hàn sẽ đấu vào phía cực âm của máy hàn. Đây gọi là phương pháp nghịch khi bạn hàn sẽ cho mối hàn có độ ngấu cao.
- Kẹp mát chúng ta cũng sẽ kẹp vào phôi.
- Điều chỉnh nhiệt độ sao cho phù hợp với nhiệt độ nóng chảy của que hàn
Mồi que hàn: Sẽ có gồm 2 phương pháp là phương pháp mổ thẳng và phương pháp quẹt diêm.
- Phương pháp mổ thẳng là cách gõ que hàn trực tiếp vào phôi.
- Phương pháp quẹt diêm là cách kéo que hàn một đường thẳng trên mặt phôi.
Thường những người nào có kinh nghiệm thì họ mổ thẳng còn bạn chưa có kinh nghiệm thì bạn hãy dùng phương pháp quẹt diêm.
Các cách hàn hồ quang điện hiện nay:
Hàn bằng rắc mối thì bạn phải chú ý góc độ que hàn là 75 độ so với dọc trục với đường hàn. Đối với hàn bằng rắc mối sẽ có cả 3 phương pháp dao động là đi thẳng, răng cưa và cuối cùng là một vòng tròn lệch. Các phương pháp hàn này đều sẽ tăng độ ngấu mối hàn, tăng bề rộng của các mối hàn cho mối hàn đẹp và chất lượng.
- Phương pháp cho đi thẳng dùng cho các vật mỏng.
- Phương pháp răng cưa và các phương pháp vòng tròn lệch dùng cho các vật dày và mép giữa 2 vật rộng.
Lưu ý: Khi hàn mà bạn bị dính ta nên lắc mạnh cổ tay và đồng thời rút mối hàn về phía mình.
Lưu ý hàn điện an toàn hiệu quả với máy hàn điện
Yêu cầu đầu tiên đối với những hướng dẫn cách hàn điện chính là điều kiện sức khỏe bản thân của người lao động phải tốt và được huấn luyện thật kỹ càng về quy trình an toàn trong kỹ thuật sử dụng thiết bị.
Tiếp đến là chính bản thân người lao động phải được trang bị đầy đủ đồ bảo hộ cho lao động cần thiết như: quần áo bảo hô chất liệu bền, các tạp giề, găng tay và giày cách điện để tránh bị điện giật ngay trong trường hợp xấu. Cuối cùng là tại các vị trí hàn của người thực hiện việc hàn cần có thảm hay các bục cách điện để tránh sự tiếp xúc của vật hàn với đất.
Trước khi chiếc máy hàn được đưa vào sử dụng cần phải được kiểm tra kỹ lưỡng và được đảm bảo trong tình trạng tốt, đủ độ an toàn và sẽ được bao bọc cẩn thận, hơn hết vỏ máy phải được nối đất. Tất cả các loại thiết bị điện, các cực điện vào và ra thì các quy phạm để nối đất, nếu không phải được kẹp bằng bulong và các bọc bằng các vật liệu cách điện để tránh nguy cơ bị giật điện.
Đối với các kim hàn, lời khuyên cho việc hướng dẫn cách hàn điện an toàn là phải đảm bảo máy hàn sẽ có tay cầm bằng các vật liệu cách điện và cách nhiệt. Có như vậy quá trình làm việc công nhân tiến hành cùng với người xung quanh mới an toàn hiệu quả.
Thêm vào một lời khuyên hữu ích nữa là người dùng vẫn không được tùy ý sử dụng kim hàn tự chế hoặc kim hàn đã bị hỏng không hề đảm bảo chất lượng. Dây điện hàn sẽ thường xuyên phải kiểm tra để đảm bảo không bị tróc lớp vỏ bọc, các mối nối sẽ cần được bao kín với băng keo để tránh rò rỉ gây ra điện giật. Kể cả các dây mát để đảm bảo an toàn cho người sử dụng cũng giống như những người xung quanh cần phải có vỏ bọc.
Cách hàn điện sao cho không bị đau mắt
Đôi mắt chính là nơi cửa sổ tâm hồn của mỗi người nếu chỉ vì việc hàn mà bạn bị đau mắt dẫn đến mù hay nhìn không rõ thì cũng là không nên. Khi hàn sẽ phát ra các ánh sáng mạnh và những vụn sắt inox sẽ tóe ra rất dễ bay vào mắt, các ánh sáng quá mạnh có thể làm tổn thương đến mắt có khi nặng quá thì cũng có thể bị mù. Để tránh khỏi bị đau mát hay cũng dẫn đến tổn thương mắt nghiêm trọng dẫn đến sức khỏe suy yếu và hãy phòng tránh bằng cách.
- Chuẩn bị cho mình một chiếc kính hay mặt nạ chuyên dụng cho thợ hàn (Chiếc kính sẽ phải dạng như kính râm đi nắng).
- Nến bạn mặc bộ quần áo bảo hộ hay quần dài áo dài, bao tay khác dày, đi dày bảo hộ để tránh những tia lửa mối hàn bắn vào làm cháy da và làm phổng da.
- Hãy kiểm tra các máy hàn, dây điện kĩ lưỡng hơn trước khi hàn để đảm bảo máy hoạt động bình thường và tránh trường hợp hở điện mất an toàn.
Làm sao để tránh tình trạng hàn bị dính que?
Để hàn điện không bị dính thì các bạn sẽ phải biết được nguyên nhân dẫn đến bị dính que khi hàn. Để cho que hàn không bị dính thì bạn cần phải khắc phục đáp ứng được đủ nhu cầu phù hợp với những yếu tố sau:
Cường độ dòng điện sẽ không phù hợp
Có 2 trường hợp là do dòng điện: cường độ dòng điện quá cao và cường độ dòng điện riêng quá thấp. Hai trường hợp này sẽ ảnh hưởng đến mối hàn ra sao?
- Trường hợp dòng điện sử dụng quá thấp sẽ dễ dẫn đến hàn hay bị dính que, hàn và không ngấu và mối hàn bị ngậm xỉ. kết quả nhận được đó là: mối hàn lồi, độ thấm vào tấm hàn thấp, đường hàn hẹp.
- Với các cường độ dòng điện cao, đường hàn bị rộng và bị bắn nhiều tia lửa.
Vì vậy thì bạn cần phải điều chỉnh dòng điện phù hợp trước khi hàn. Nên dùng các vật liệu tương tự như vật mình cần hàn để thử trước khi hàn để không hề bị dính que hay làm hỏng mối hàn.
Chú ý trong việc lựa chọn que hàn
Việc lựa chọn các que hàn phụ thuộc vào chiều dày của vật mình cần hàn. Que hàn thì cũng gây nên ảnh hưởng khi hàn nếu không phù hợp sẽ bị dính hay là cũng có thể làm thủng vật hàn. Vật càng dày hơn thì que hàn phải lớn, còn nếu vật mỏng thì sẽ sử dụng que hàn nhỏ để phù hợp.
Chất lượng của các que hàn
Một que hàn cũng sẽ có một lớp thuốc bên ngoài bao bọc bên ngoài vai trò của các lớp thuốc đó là:
- Lớp bọc chứa các loại chất để dễ mồi và ổn định hồ quang (các muối kali, Natri, oxit kim loại, vv…)
- Tăng cường trạng thái ion hóa chất khí giữa anot và catot.
- Vai trò này sẽ đặc biệt quang trọng nếu hồ quang được cung cấp bằng các dòng điện xoay chiều.
- Nó xác định được điện áp mồi và bảo đảm duy trì hò quang, tạo ra các phân tử ion.
- Loại chất bọc sẽ phụ thuộc vào điện áp mồi que hàn.
- Tác dụng đặc biệt nhất của các lớp thuốc là làm que hàn không bị dính.
Rất nhiều những người đã không bảo quản tốt que hàn để que hàn bị ẩm hay là dẫm vào que hàn làm mất lớp thuốc bao bọc que hàn. Dẫn đến các que hàn bị hỏng hàn bị dính rất khó chịu khi hàn.
Lưu ý: Khi bạn sử dụng que hàn cần phải bảo quản thật tốt để que hàn trong các tình trạng tốt nhất để hàn được dễ dàng và hiệu quả nhất.
Kỹ thuật hàn đang còn kém
Trong các quá trình hàn việc giữ khoảng cách giữa que hàn và các vật hàn đòi hỏi người thợ hàn phải có kỹ thuật nhất định, nếu như khoảng cách quá gần sẽ làm dính que hàn, nếu như khoảng cách quá xa thì sẽ không gây được hồ quang hàn.
Cách bạn cầm mỏ hàn sao cho que hàn nghiêng một góc khoảng 45 độ so với điểm cần hàn trong một mặt phẳng, để thuốc bạn bao bọc bên ngoài và thép bên trong đốt cháy đều.
Khoảng cách que hàn đến các vật hàn quá gần
Trong quá trình bạn thực hiện hàn việc giữ khoảng cách giữa que hàn và vật hàn đòi hỏi các sự thợ hàn phải có kỹ thuật nhất định, nếu như để khoảng cách quá gần sẽ dẫn đến tình trạng dính các que hàn, và ngược lại khoảng cách quá xa thì lại sẽ không gây được hồ quang hàn.
Trên đây chính là hướng dẫn cách hàn điện đúng cách, an toàn và cực hữu ích dành cho bạn đọc, đặc biệt là những người làm trong nghề. Mong rằng, với những chia sẻ trong bài thì người dùng có thể sử dụng đảm bảo giữ gìn được sự an toàn của bản thân và những người xung quanh.
